بررسی تأثیر عوامل تولید بر تجارت خارجی ایران

در این مقاله به بررسی ترکیب عوامل تولید به لحاظ کاربر یا سرمایه‌بر بودن بر صادرات و واردات فعالیتهای مختلف اقتصاد ایران در سه مقطع زمانی 1370، 1376 و 1382 با استفاده از روش داده – ستانده محاسبه و برحسب قیمتهای ثابت ارائه شده است. فرضیه اساسی مطالعه حاضر این است که در بخشهای مختلف اقتصاد ایران اشتغال زایی صادرات نسبت به واردات بخشها در دوره زمانی مورد بررسی بالاتر است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که از نظر به کارگیری عامل کار و سرمایه برای صادرات و واردات بخشها، فعالیتهای اقتصادی ایران بر اساس استفاده از مزیت نسبی عوامل تولید انجام شده است. واردات صنایعی که درصد بالایی از سهم واردات کشور را به خود اختصاص داده اند نظیر صنایع شیمیایی، ماشین آلات و تولید فلزات اساسی، جزو بخشهایی بوده اند که سرمایه بری نسبی صادرات آنها نسبت به واردات بیشتر بوده است. شدت سرمایه بری این صنایع در طول زمان روند نزولی داشته است. صنایعی که سهم بیشتری در صادرات غیرنفتی داشته اند نظیر صنایع چوب و محصولات چوبی، کشاورزی، حمل ونقل، صنایع نساجی و خدمات بازرگانی در زمره فعالیتهایی بوده اند که دارای نسبت سرمایه به نیروی کار پایین تری بوده یعنی نسبتاً کاربر بوده اند.